Η υπόθεση GREEK-ονόμικς
Στις 11/12/2024 αναρτάται στο γνωστό κανάλι του youtube Greekονομικς, βίντεο του καθηγητή Κοσμά Μαρινάκη όπου μέσα από γραφικά αναλύεται σχηματικά θεωρία για την λειτουργία διαπλεκόμενων δυνάμεων σε μία χώρα. Η ανάλυση βασίζεται σε πραγματικό βιβλίο που κυκλοφορεί και έχει δημοσιευτεί. Γνωστός δημοσιογράφος και τηλεοπτικός κανάλι, βλέποντας εαυτούς ως εμπλεκόμενους στο βίντεο (χωρίς καμία ευθεία αναφορά) προβαίνουν σε νομικές διαδικασίες για την αφαίρεση του βίντεο.
Το νομικό ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο -ακόμα και αν υποτεθεί ότι ήταν ευθείες οι αναφορές- είναι επιτρεπτή η δημόσια κριτική σε πρόσωπα ή ομάδα προσώπων δημοσίως, όταν γίνεται με τρόπο αιχμηρό ή εάν αυτή τυποποιείται ως ποινικό αδίκημα αυτό της εξύβρισης ή δυσφήμησης.
Η θέση της ελληνικής και ευρωπαϊκής νομολογίας είναι πάγια.
Πρώτον πρέπει να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ αξιολογικών κρίσεων και γεγονότων, καθώς οι πρώτες δεν επιδέχονται απόδειξη της βεβαιότητάς τους, παρά μόνο εάν συνδεόνται έμμεσα ή άμεσα με γεγονότα. Δεύτερον, εχεί κριθεί ότι ειδικά για δημόσια πρόσωπα, τα όρια της αποδεκτής κριτικής είναι ευρύτερα από εκείνα έναντι ενός απλού ιδιώτη:αντίθετα με τον δεύτερο, ο πρώτος εκτίθεται αναπόφευκτα και ενσυνείδητα σε έναν προσεκτικό έλεγχο των πράξεων και χειρονομιών του, τόσο από τους δημοσιογράφους όσο και από το σύνολο των πολιτών.
Αυτός πρέπει συνεπώς να επιδεικνύει μεγαλύτερη ανοχή (Lingens κατά Αυστρίας, 1986). Η αρχή αυτή δεν εφαρμόζεται μόνον στην περίπτωση του πολιτικού όπως έκρινε η εν θέματι απόφαση,αλλά επεκτείνεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο που μπορεί να χαρακτηριστεί ως δημόσιο πρόσωπο, δηλαδή σε οποιοδήποτε άτομο, το οποίο, με τις πράξεις του (βλέπε, προς τούτο, Krone Verlag GmbH 2002) ή με την ίδια την θέση του (Verlagsgruppe News GmbH κατά Αυστρίας 2006), υπάγεται στην δημόσια σφαίρα (βλέπε, επίσης Von Hannover κατά Γερμανίας 2012).
Για το λόγο αυτό τα Ελληνικά Δικαστήρια έχουν πλειστάκις καταδικαστεί από το ΕΔΔΑ (Δικαστήριο Στρασβούργου) όταν κατά περίπτωση έχουν κρίνει ως εξύβριση ή δυσφήμηση, την δημόσια κριτική σε δημόσια πρόσωπα όσον αφορά στον δημόσιο βίο τους.
Συνεπώς η ελευθερία της έκφρασης προστατεύεται και τυχόν περιορισμός της πρέπει να δικαιολογείται απολύτως είτε από λόγους δημοσίου συμφέροντος ή εθνικής ασφάλειας, και δεν θα πρέπει να συγχωρείται η παραβίασή της για άλλους λόγους.
Πρόσφατη Νομολογία:ΕΔΔΑ Μπαλάσκας κατά Ελλάδας της 5.11.2020: Ελευθερία της έκφρασης & ποινική καταδίκη δημοσιογράφου λόγω επικριτικού άρθρου κατά γυμνασιάρχη